Ғабит Махмұтұлы Мүсiрепов (1902 — 1985) — халық жазушысы, сыншы, әдебиеттанушы, тарихшы, аудармашы, Қазақстан әдебиетi мен драматургиясының негiзiн қалаушылардың бiрi. Қостанай облысы Жаңажол кентiнде дүниеге келген. Бала кезiнен әдебиетке қызығып тез меңгерiп, туған ауылында сауатын ашады. Бала кезiнен халық әндерi мен ертегiлерiн, "Ер-тарғын", "Қыз Жiбек", "Қобыланды батыр"поэмаларын айтып беретiн болған. Содан кейiн жақын туыстары оны Обаған ауданына апарып, екi сыныптық орыс мектебiне бередi. Онда бiр жыл оқығаннан кейiн ол 2-шi сатыдағы орыс мектебiне түседi. Өзiнiң ұстазы Өтетлеулов Бекеттiң көмегiмен Ғабит Мүсiрепов революция жылдарын өткiзетiн Пресногорьков мектебiнде оқуын жалғастырады. Өтетiлеуов жазушының өмiрiнде маңызды рөл атқарды. Сүйiктi мұғалiмi «талантты адамның жоғары мақсаттарға ие болуы керек екенiн» үнемi шәкiртiне қайталап отырды. Кейiннен оның кеңестерi мен нұсқаулары Ғабитке бiрнеше рет көмектестi. 1923-1926 жылдары Орынбор қаласында жұмысшылар факультетiнде оқыды. Бұл кезде Мүсiрепов орыс ақындары мен жазушыларының шығармаларын әуестенiп оқитын. Оны әсiресе Максим Горькийдiң шығармалары қызықтыратын едi. Рабфакта оқып жүрiп,әдеби шығармашылыққа алғашқы қадамын жасады. Осы жылдары Мүсiрепов Сәкен Сейфулинмен танысады, ол оның шығармашылығына қатты әсер еттi.

Мансаптың басталуы. Рабфактан кейiн Ғабит Мүсiрепов Омбы қаласындағы ауыл шаруашылығы институтына түсiп, оқуын бiтiрiп, ағарту халық комиссариатына жұмысқа барады. Қазақ баспасында жауапты қызметтер атқарады, "Социалистiк Қазақстан" газетiнiң редакторы болып жұмыс iстейдi және өнер комитетiнiң төрағасы болады. Ғабит Мүсiрепов өз жолын баспа iсiнiң төменгi сатысынан бастаған. Мансабының басында ол өзiн талантты, тамаша журналист ретiнде көрсеттi. Жазушының өзi айтқандай, газет ол үшiн керемет мектепке айналды, болашақ шығармаларына керемет сюжеттер бердi, өмiрдiң өзектi мәселелерiн көтеруге, өмiрдi көруге және түсiнуге үйреттi.

Шығармашылық жол. Ғабит Мүсiрепов алғашқы "тұңғиықта" повесiн азамат соғысы тақырыбына арнады. Шығарма 1928 жылы жарық көрдi және оқырмандардың қызығушылығын тудырды, өйткенi бұл революция сынақтарынан өткен адамдар, олардың бақыт пен бостандық үшiн қиын күресi туралы болды. Одан кейiн "Алғашқы қадамдар", "Қос шалқар", "Жеңiлген апат", "Туннель" әңгiмелерi мен әйел-ана туралы новеллалар топтамасы шығады. Осы уақытта Мүсiрепов пьесалар жазады. Ғабит Мүсiрепов сол кездегi типтiк өкiл ретiнде, оның көптеген әрiптестерi "көп станокшы"болған. Ол пьесалар, проза, сценарийлер жазып, орыс авторларының шығармаларын қазақ тiлiне аударған. Атап айтқанда, М.Шолоховтың "Олар Отан үшiн күрескен" мақалалары мен романдары, К.Симоновтың "орыс халқы" пьесасы және басқаларды аударды. Сыншылар бұл аудармаларды жоғары бағалады, Мүсiрепов жазушылардың рухын жеткiзе бiлдi, шығармалардың идеясын дәл ашып, кейiпкерлердiң сезiмдерiн көрсете бiлдi. Кезiнде әскери тақырыптағы әдебиеттердi алғаш ашқан Ғабит Мүсiрепов, өзiн отандастарының ерлiгiн жырлайтын талантты жазушы ретiнде танытты. "Солдат из Казахстана" романы қазақ әдебиетiн бүкiл әлемге танытты. Алғаш рет XX ғасырдың ұлы шайқасына қатысқан қазақ жастары туралы жазылған шығарма жарық көрдi. Бұл-қазақ халқының тағдыры туралы баяндайтын үздiк шығармалардың бiрi. Қазақстандық жiгiттiң фашистерге қарсы қалай күресетiнiн көрсететiн шығарма. Романда автор кейiпкердiң өмiрiн бала кезiнен iздейдi, оқырманға кейiпкердiң өсу жолын, оның рухани эволюциясын — сезiмдерiн, ойларын, мiнезiн ашады. Шығармаға бас кейiпкердiң бейнесiн ашуға көмектесетiн қосымша кейiпкерлердi сауатты енгiзедi. Оларды интернационализм мен батылдық бiрiктiредi, Отанға деген сүйiспеншiлiк сезiмiн оятады. 1953 жылы "Оянған өлке" романы — қазақ халқының еңбек ерлiгi туралы, қарағандылықтар туралы, революцияға дейiнгi жұмысшылардың өмiрi туралы, Қазақстанда жұмысшы табының қалай пайда болғаны және қалыптасқаны туралы трилогияның алғашқы кiтабы жарық көрдi. 1974 жыл жалғасы болып "Бөтеннiң билiгiнде" романы жарық көрдi. Ғабит Мүсiреповтiң барлық шығармашылығы Отанға деген шынайы махаббатпен, қазақ халқының жырлауымен ұштасқан. Оның шығармаларының стилi эмоциялы боялған, өрнектелген және көп қабатты, Ана тiлi сияқты, қазақ тiлi де үй кiлемiндегi ғажап өрнектерге ұқсайды. Ғабит Мүсiреповтiң бiрнеше жылдан кейiн Қазақстанның маңызды қайраткерлерiнiң шағын ұйытқысына айналып, әлемдiк танымалдылыққа ие болғаны таңқаларлық емес.

«Ұлпан» Ғабит Мүсiреповтiң «Ұлпан» есiмдi романы — шығармашылықтың шыңы шығар. Себебiтосы романға тең келер ешкiм жоқ. Онда Қазақстан билеушiсiнiң әйелдерiнiң бiрiнiң өмiрi баяндалады. Ол әйел туралы әңгiмелер циклiнiң қисынды жалғасы: азап шегу, күресу, сүйiспеншiлiк, қамқорлық. Автор нағыз суретшi ретiнде батыл, мақтаншақ, жанқияр, бүлiкшiл және батыл адамдарды жақсы көредi. Бұл оның "бүркiттер туралы аңыздары", "ананың ашуы", "батылдық"кейiпкерлерiнде көрсетедi.

«Драматург» Ғабит Мүсiрепов Қазақ кинодраматургиясының дамуына да елеулi үлес қосты. 1934 жылы "Қыз Жiбек" музыкалық драмасын жазады. Осы сюжет бойынша құрылған Опера Қазақстанның алтын қорына ендi. 1936 жылы В.Иванов және Б. Майлинмен бiрге "Амангелдi"фильмiнiң сценарийiн жазады. Көп ұзамай театр сахналарында оны "Ақан серi мен Ақтоқты", "жалаңаш жүз", "Қозы Көрпеш пен Баян Сұлу" көрсетедi. 1954 жылы оның сценарийi бойынша "Махаббат поэмасы"фильмi жарық көрдi. Ғабит Мүсiреповтiң шығармашылық еңбегi көптеген жоғары наградалармен белгiлендi. Ең бастысы-отандастарымыздың сүйiспеншiлiгi мен ризашылығы алды.Оның шығармашылығы, Ғабит Мүсiреповтiң өмiрбаяны сияқты, өз халқына деген ұлы махаббаты мен адалдығының дәлелi. Жазушының өзi өзi туралы айтқандай, ол оны тамақтандырып, суарған даласының нағыз ұлы. Қазақ әдебиетiнде ол өз халқының адал ұлы ретiнде, қозғаушы және талантты Мәдениет қайраткерi ретiнде мәңгi есте қалады.